BS Phan Quý Nam - Ho

Ho là triệu chứng thường gặp khi trẻ bị bệnh. Thông thường đây không phải là một dấu hiệu nghiêm trọng vì thật ra ho là một phản xạ để tống các chất lạ ra khỏi đường thở và giữ sạch các đường dẫn khí. Tuy nhiên có loại ho cần phải đến bác sĩ.



CÁC KIỂU HO

Ho kiểu “sủa”Ho kiểu sủa thường là do viêm thanh quản hay khí quản. Nguyên nhân là do dị ứng, thay đổi khí hậu ban đêm hay do nhiễm siêu vi. Khi chỗ bị viêm xảy ra gần các dây thanh âm trẻ sẽ khó thở hơn.

Ho gàHo gà là ho thành cơn dài và tận cùng bằng một tiếng kêu ( giống tiếng gà kêu) khi trẻ hít vào. Đây là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn ho gà gây ra ở trẻ không tiêm chủng đầy đủ.

Ho kèm thở rítNếu ho đi kèm thở rít khi trẻ thở ra thì thường là do viêm đường hô hấp dưới, nhưng cũng có thể do một vật lạ làm tắc nghẽn đường hô hấp.

Ho ban đêmThường ho nhiều hơn về đêm, do mũi và các xoang đều sung huyết và dịch viêm kích thích họng khi trẻ nằm. Suyễn cũng thường xảy ra vào ban đêm.

Ho ban ngàyThường có nguyên nhân là dị ứng, suyễn, và các tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp khác. Không khí lạnh và hoạt động làm trẻ ho nhiều hơn nhưng ban đêm hay lúc ngủ trẻ không ho. Cần xem trong nhà có dùng máy lạnh, có nuôi súc vật hay có ai hút thuốc không.

Ho kèm sốtNếu trẻ ho, sốt nhẹ và chảy mũi thì nhiều khả năng là trẻ bị cảm. Tuy nhiên, nếu sốt cao trên 39º C, lại bứt rứt và thở nhanh thì đó có thể là viêm phổi, cần khám bác sĩ ngay.

Ho kèm óiKhi trẻ ho quá nhiều, có thể có ói, thường thì không quan trọng nếu tình trạng ói kéo dài. Trẻ bị cảm hay bị suyễn chất nhầy tiết ra nhiều được nuốt vào dạ dày cũng gây ói.

Ho kéo dàiHo do cảm cúm, dị ứng, suyễn, viêm xoang có thể kéo dài cả tuần, nếu trên 3 tuần cần khám bác sĩ.

KHI NÀO CẦN ĐẾN BÁC SĨ

Trong phần lớn các trường hợp, ho không phải là triệu chứng nguy hiểm. Tuy nhiên cần khám bác sĩ khi trẻ:

  • khó thở (nhìn hai bên cánh mũi, thấy phập phồng theo nhịp thở)

  • thở nhanh (tuỳ theo tuổi nhưng thường trên/ lần/phút)

  • tím tái quanh môi

  • sốt cao ( > 38độ 5), nhất là đối với trẻ dưới 3 tháng

  • dưới 3 tháng và đã ho nhiều giờ (?)

  • có tiếng kêu giống tiếng gà gáy sau khi ho

  • ho ra máu

  • thở rít khi hít vào

  • thở khò khè khi thở ra

  • bứt rứt hay tỏ ra yếu mệt

CÁCH XỬ TRÍ TẠI NHÀ

Có một số cách giúp trẻ dễ chịu hơn:

  • Nếu trẻ ho kiểu sủa vào ban đêm, có thể đưa trẻ vào nhà tắm, mở vòi nước nóng cho chảy trong khoảng 20 phút. Hơi nước ấm sẽ giúp trẻ thở dễ hơn.

  • Làm ẩm không khí bằng cách treo khăn ướt trong phòng giúp trẻ ngủ dễ hơn.

  • Uống các thức uống mát cũng giúp bớt kích thích vùng họng nhưng nên tránh loại nước có gaz hay chua
Không tự ý cho trẻ uống thuốc ho trừ phi có ý kiến của bác sĩ, nhất là đối với trẻ nhỏ.

BS Phan Quý Nam7/2008